XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
(...), eta bestea balio adierazkorra ere baduelako berez.
Gure kasuan bustudirarekin jaso da gehienbat.
Hala ere, Zugarramurdi-n; Baztango azpi-euskalkian, Amaiur, Arraioz, Gartzain eta Aniz-en, hau da, azpieuskalki guztian; Bortzirietakoan, Eratsun-en; eta Ultzamakoan, Auza eta Beunza-n, bustidurarik gabeko forma jaso genuen.
Ez dira mapako datuak erabat erabakiorrak.
Eratsun-en
Alderantziz ere bai, Larraintzar-en ikusten den bezala forma mugatuan sabaikaria, baina bustidurarik gabe mugagabean.
Azkenik, Arrarats-ko forma aipatu nahi genuke, sabaiko afrikaria ahoskatu bait da,
Aldaketa hau (B)-z maiz gertatzen dena da eta bere eremua zabalduz joatetik kanpo, ez dago ondo finkatua ere.
Edozein modutan, Bermeo, Elantxobe eta kostalde horretan, hots afrikari sabaikoak lekutu egin du leherkaria:
Ip(GN) Baztango azpi-euskalkirako, A. ALONSO-k hots asibilatuez hitz egiten duenean ere, (1922,63) horrelako artikulazio moduaz ari da, baina ez du afrikari bezala aurkezten, leherkaritasuna galdu baitu, igurzkari bezala baizik.
Honi buruz zehatzago analisi akustikoan mintzatuko gara.
162 LODITU (246)
165A EGIN DITUT- 165B DITUT (250-251)
Hemen ere,
Eta, goian bezala, Arrarats-ek sabaiko afrikaria.
Bilakabidea honako hau litzateke:
Gertaeren hedadura, berriz, hau da:
Azkenik, ageri diren aldakiak:
(250) mapan, Auza-n
Bestalde, Mendebaldeko bazterrean adizkiaren bokalaren tinbrea mugikorra azaltzen da aski maiz eta ez da harritzekoa emen hori agertzea.
Arrarats-ek,
Mapa hauen ondorioz esan daiteke bai Zugarramurdi-k eta bai Baztango azpi-euskalkiak ez dutela bustidura automatikoki egiten.
Bide horretatik jotzen du Etxalar-ek ere,
Eratsun eta Auza-n ere berezi gelditzen da, baina aditzarena aski esanguratsua bada ere, kasu gehiagotan begiratu beharko litzatekeela uste dugu.
(88) mapan
Hemen ere bustidura automatikoki gertatzen da, salbuespen hauez: Zugarramurdi; Baztango azpi-euskalkian Aniz eta Gartzain,
Ezin izan da Etxalar eta Auza-ko A lekukoen ebakera jakin,
(108) mapan
Horrela gertatzen da Bortzirietako azpi-euskalkian, Etxalar eta Oronoz-Mugairi-n ez beste toki guztietan bustitzen bait da.
Eratsun-en txandaketa gertatzen da, lekukoen arauera.
Hitz berezia den arren, aurretik bidea jarraitzen du honek ere.
AZKUE-ren (1969,198) hitzak gogoratu beharko genituzke:
160 TIPI / TTIPI / TTIKI / TXIKI (244)
161 TENTE (245)
Ingurune fonetikoak eragin gabeko bustidura kasuak gerta daitezke hitz hasieran,
Guk mapa hauetarako hautatu ditugun hitzetan edukiak berak sortzen du bustidura, ingurune fonetikoaren eraginik gabe, hitzaren eduki semantikoa indartuz bereiztasun fonetiko horren bidez.